De Zambezi is een van de grote rivieren van zuidelijk Afrika. Zij ontspringt in het jungle-grensgebied van Zambia, Angola en Congo (Zaire) en stroomt via Zimbabwe naar Mozambique, waar zij uitmondt in de Indische Oceaan. Bij binnenkomst in Zimbabwe is de Zambezi zeer breed en liggen er vele eilandjes in, waarna zij een enorme, anderhalve kilometer brede en honderd meter diepe afgrond in stort. Zij vormt hier de wereldberoemde Victoria Falls.

Direkt na deze gigantische watervallen moet al het Zambeziwater zich door een enkele tientallen kilometers lange, smalle, diepe kloof wurmen. Deze kloof, die de grens vormt tussen Zimbabwe en Zambia, is het toneel van de raftingtrips die behoren tot de wildste en spectaculairste ter wereld. Het verval van de Zambezi is hier groot en er bevinden zich tal van aggressieve stroomversnellingen, ofwel ‘rapids’. Deze rapids zijn het wildst tijdens laag water, dus in het droge seizoen waarin wij nu zitten. In het regenseizoen wordt de rivier breder en dieper, op sommige plaatsen zelfs tot tachtig meter. Maar ook in de droge tijd is de Zambezi in deze smalle ‘raftingkloof’ diep: vrijwel overal minstens tien tot twintig meter.

Voordat we aan het raft-avontuur beginnen schuift een medewerker van Shearwater Adventures twee formulieren onder onze neus. Ze staan vol met waarschuwingen en indekkingen: "Ik ben mij ervan bewust dat de Zambezi een graad 5-rivier is, die volgens de internationaal geaccepteerde definitie onder meer ‘extreem moeilijk te navigeren is’ en ‘zeer aggressieve stroomversnellingen bevat’". Ook wordt erin gewaarschuwd dat "iedereen op elk moment en op elk deel van de rivier uit de raftboot kan vallen." Shearwater legt de aansprakelijkheid voor calamiteiten volledig bij de klant. Dan volgt een reeks vragen over de gezondheidstoestand en de zwemcapaciteiten van de deelnemer, waarna we de boel moeten ondertekenen.

De Zambezi-trips van Shearwater Adventures zijn 22 kilometer lang en gaan door rapid nummers 4 tot en met 21. Alleen de grote rapids zijn genummerd; de vele kleintjes vond men de moeite van het noemen niet eens waard. Ze hebben allemaal veelzeggende bijnamen meegekregen, zoals de ‘Devils Toilet Bowl’ (nr 6), de ‘Overland Truck Eater’ (nr 11), ‘The Mother’ (nr 13), de ‘Washing Machine’ (nr 15) of de ‘Terminator’ (nr 16). Alle rapids zijn ook ingedeeld in moeilijkheidsgraden: van 1 tot en met 6. Vanaf graad 3 begint het aggressief te worden, graad 4 is ronduit angstaanjagend en graad 5 is het maximale dat een normaal mens nog aankan. Volgens onze stuurman valt alles wat eerder een waterval genoemd moet worden dan een stroomversnelling onder graad 6. De levensgevaarlijke rapid 9, ‘Commercial Suicide’, is zo’n graad 6-monster en alle raftmaatschappijen laten hun klanten daar dan ook met raft en al omheen lopen.

Sommige rapids vereisen roeiwerk en een bepaalde strategie om er schadevrij doorheen te komen, maar bij andere rapids is het simpelweg in elkaar duiken, goed vasthouden en hopen dat je niet hoeft te zwemmen. Als je uit de boot wordt gesmeten en jezelf nog net aan de boottouwen kunt vasthouden, word je een ‘short swimmer’ genoemd, en als je de boot mist en ergens aan het eind van de rapid als een verzopen vogeltje uit het water moet worden gevist, ben je een ‘long swimmer’.

Rapid 7, ‘Guliver’s Travels’, is lang en gecompliceerd. Onze stuurman neemt het aanvalsplan energiek met ons door: recht erin, dan scherp naar links draaien, hard doorpeddelen en daarna scherp naar rechts. Eén ding is volgens de stuurman af te raden: uit de boot vallen! Ons hele plan voor deze 5e graads rapid wordt op slag waardeloos als we direct bij de eerste de beste golf omslaan.

Voordat we de rivier op werden gestuurd, kregen we een uitgebreide instructie. Hoe werken we samen? Hoe peddelen we naar links en naar rechts? Wat te doen als we te water gaan? Voor de zekerheid peddelen er constant enkele mannen in kleine kayakjes in de buurt, die in paniek geraakte long swimmers een helpende hand toesteken. Ter geruststelling werd er bij onze instructie bijgezegd dat we nooit langer dan rond de vijf seconden onder water zullen worden gezogen. "Als je onder water tot tien telt en je bent nog niet boven, dan heb je te snel geteld en moet je opnieuw beginnen." Oh ja, proberen te zwemmen als je te water bent gegaan heeft geen enkele zin. De stroming is zo krachtig, je kunt beter je krachten sparen.

Even dacht ik dat ik het niet zou redden. Bij rapid nr 7 gingen we volledig kopje onder. Ik probeerde nog te zwemmen maar moest opeens denken aan de instructies vooraf. Ik hield mijn adem in en dacht: "ik kom vanzelf weer binnen vijf seconden boven". Maar wat duurde die vijf seconden lang! Als je in het water gesmeten wordt heb je niet even de tijd om uitgebreid adem te halen. Toen ik bijna geen zuurstof meer had werd ik inderdaad vanzelf weer naar boven gezogen. Eindelijk lucht. Toen kreeg ik direct weer een golf over me heen. Weer vijf seconden wachten... Ik was na ‘Guliver’s Travels’ volledig kapot. Ik heb gedacht aan opgeven, maar ben toch maar doorgegaan. Of ik de Zambezi ooit nog eens zal trotseren? Ik betwijfel het.